ευκάλυπτος

(eucalyptus). Γένος αειθαλών δενδρωδών φυτών μεγάλων διαστάσεων της οικογένειας των μυρτιδών (δικοτυλήδονα), ιθαγενών της Αυστραλίας. Είναι φυτά με γρήγορη ανάπτυξη, δασικά, καλλωπιστικά, κατάλληλα για την κάλυψη και αποξήρανση τελματωδών περιοχών. Το ξύλο τους είναι στερεό, σκληρό και δεν σαπίζει εύκολα. Χρησιμοποιείται στην οικοδομική και στην επιπλοποιία. Ο φλοιός πολλών ειδών χρησιμοποιείται για την κατασκευή ψαθών, σχοινιών και χαρτιού. Το πιο σημαντικό από τα είδη του ε. είναι ο ε. ο σφαιρικός. Στην Ελλάδα τον εισήγαγε το 1864 ο γεωπόνος-βοτανικός Ορφανίδης και έκτοτε διαδόθηκε σε όλες τις νότιες περιοχές της. Ο κορμός του μπορεί να περάσει σε ύψος τα 100 μ. (στην Ελλάδα φτάνει έως 50 μ.). Έχει φλοιό λείο και τεφρόλευκο. Τα φύλλα του είναι αντίθετα, άμισχα, ωοειδή, με κηρώδες λευκογλαυκό επίστρωμα στους νεαρούς βλαστούς, που είναι τετράγωνοι, και επιμήκη, λογχοειδή, έμμισχα, ελαφρώς δρεπανοειδή στους βλαστούς μεγαλύτερης ηλικίας. Έχει λευκά και εύοσμα άνθη, τα οποία βρίσκονται στη μασχάλη των φύλλων. Ο καρπός είναι κάψα ξυλώδης και περιέχει πολυάριθμα ασπρόμαυρα σπέρματα. Από όλα τα μέρη του φυτού, και ιδιαίτερα από τα φύλλα, αναδίδεται μια ρητινώδης, διαπεραστική μυρωδιά που οφείλεται σε μια γόμμα, την οποία οι ιθαγενείς παίρνουν κάνοντας τομές στον κορμό. Με απόσταξη των φύλλων λαμβάνεται ένα αιθέριο έλαιο, το ευκαλυπτέλαιο (βλ. λ.), που χρησιμοποιείται στη φαρμακευτική, κατά των βρογχικών παθήσεων. Χρησιμοποιείται επίσης στην αρωματοποιία. Ο ε. αναπτύσσεται γρήγορα, έχει αποξηραντικές και απολυμαντικές ιδιότητες. Συνολικά υπάρχουν περίπου 300 είδη ε., όλα ιθαγενή της Αυστραλίας. Στην Ελλάδα μπορούν να ευδοκιμήσουν και άλλα είδη όπως ο ε. ο αμυγδαλόφυλλος με χαμηλής αξίας ξύλο αλλά πολύ πλούσιο σε ευκαλυπτέλαιο και ο ε. ο γκούνειος με μικρό ύψος και μεγάλη ανθεκτικότητα σε χαμηλές θερμοκρασίες. Χρησιμοποιείται ως τροφή από τα ζώα γιατί περιέχει ελάχιστο ευκαλυπτέλαιο. Ο ευκάλυπτος μπορεί να περάσει σε ύψος τα 100 μ. Στην Ελλάδα φτάνει έως 50 μ. Άνθη ευκάλυπτου.

* * *

ο

πολύ ψηλό αειθαλές δέντρο τής οικογένειας myrtaceae

έχει μακριά αρωματώδη φύλλα, που χρησιμοποιούνται στη φαρμακευτική.

[ΕΤΥΜΟΛ. Αντιδάνεια λ., πρβλ. νεολατ. eu-calyptus < eu- (πρβλ. ευ) + -calyptus (πρβλ. καλύπτω)].